Eski Eserler

Kars

Kars deyince akla, hamaset (yiğitlik) ve menkıbe diyarı gelir. Esasen ismi de menkıbeye dayanır. Kars adı milattan önce 130-127 tarihleri arasında Kafkas Dağları'nın kuzeyinden Dağıstan'dan gelerek bu havalide yerleşen Bulgar Türkleri'nin “Velentur” boyunun “Karsak oymağından” gelmektedir.

Kaşgarlı Mahmut Kars kelimesi için: “deve veya koyun yününden yapılan elbise ve karsak derisinden güzel kürk yapılan bir hayvan, bozkır tilkisi” demektedir.

Türkiye' de bundan daha eski “Türkçe” isim taşıyan bir şehrimiz daha yoktur.

Eski Türkçe'de “Karsak” karnının altı beyaz 75-80 cm. boyundaki çöl tilkisinin adıdır. Bu hayvanı totem edindiklerinden Kıpçaklar'ın “Karsak” boyuna da bu ad verilmiştir.

Buhara'lı Şeyh Süleyman da Kars'a; “Şal, kuşak, dokuma, belbağı, futa, miyanbet, karsak, tilki” demektedir.

Batlamyus Kars'a; “Khorsa”, Strabom ise; “Khorzene” demektedir. Bir söylentiye göre de: Gürcü dilinde “Kapı kenti” anlamına gelen “Karis Kalaki”den gelmektedir.

İlk olarak 7. Asırda Gevond, Kars şehri adından bahsetmiştir.

Kars ili, Doğu Anadolu Bölgesi'nin, Erzurum - Kars Bölümü'nde yer alır. Kuzeyinde; Ardahan, doğusunda; Ermenistan, güneyinde; Iğdır ve Ağrı, batısında ise Erzurum'la çevrilidir.

Kars ili topraklarının büyük bölümü yaylalardan oluşur. Akarsu vadileriyle yer yer parçalanan ilde yaylalar dalgalı düzlüklerden oluşur. Kars ilinde yer alan önemli yükseltiler şunlardır: Allahuekber Dağları, Kısır, Akbaba, Aladağ ve Aşağıdağ´dır. Aras Nehri ve Kura Nehri şehir topraklarından geçerek Hazar Denizi´ne dökülmektedir.

Ekonomisi çok büyük bir oranda tahıl tarımı ve geleneksel mera hayvancılığına dayalıdır. Bu ekonomik yapının bir sonucu olarak il nüfusunun ağırlığı kırsal kesimde yaşamaktadır. İlde geçimini tarım ve hayvancılık faaliyetleri ile sağlayanların oranı %77,4’tür. Nüfusun tarım sektöründeki bu yoğunlaşması, Kars ili Gayri Safi Hasılasından tarımın aldığı payda da görülmektedir. Zira bu oran % 31,6’dır.

Tarımsal üretimde temel iktisadi sektör olan hayvancılık yaklaşık % 75, bitkisel üretim ise % 25 orana sahiptir. İl ekonomisinde bu denli ağırlığı olan hayvancılık ise genellikle küçük aile işletmeciliği şeklinde ve aile ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapılan ekonomik bir faaliyet durumundadır.

Kars'ta tarla ürünleri üretiminde gerek ekiliş alanı, gerekse üretim bakımından tahıllar ilk sırada gelmektedir. Tahıllar içinde de en büyük paya sahip olan ürün buğdaydır. Tahılın tarım ürünleri içinde yüksek orana sahip olmasının en önemli nedeni, ilin coğrafi konumu, yeryüzü şekilleri ve iklimidir. Zira Kars'ın bulunduğu Kuzeydoğu Anadolu, Türkiye'nin en yüksek bölümü olup ortalama 1800-2000 metre yüksekliklerden oluşan yer şekilleri, yıllık ortalama 4,2 Co'lik sıcaklık ve 500 mm gibi bir yağış miktarı ilde doğal olarak tahıl tarımını zorunlu kılmaktadır. Toplam tahıl üretiminin %45,44sini buğday, %55,64'ini arpa teşkil eder.

Kars'ta son yıllarda gelişme gösteren ve bir başka ekonomik sektör olan turizmde ise gerek doğal, gerekse tarihi ve kültürel değerleriyle büyük bir potansiyele sahiptir. Sarıkamış Kayak Tesisleri, Kars Kalesi, Antik Anı Kenti, Kars Müzesi, Evliya Cami, Yusuf Paşa Camii, Fethiye Camii, Taş Köprü, İlbeyi Oğlu Hamamı, Mazlumağa Hamamı, Havariler Kilisesi, Beylerbeyi Sarayı, Gazi Ahmet Muhtar Paşa Konağı, Abdüllatif Paşa Konağı tarihi ve turistik önemi olan yerlerin başlıcalarıdır. Son yıllarda Sarıkamış ilçesinde yapılan yatırımlar neticesinde kış turizminde önemli atılımlar yapılmıştır.

Turizm merkezi ilan edilen Sarıkamış'ta açılan Kayak merkezi, etrafını çevreleyen meşhur sarıçam ormanları, ülkenin en modern telesiyej tesislerine sahip olması ve kar kalitesi ile kısa zamanda ilgi çekmiştir.