Eski Eserler

Murad Molla Kütüphanesi
 
Murad Molla'nın İstanbul Çarşamba semtinde kurduğu kütüphane.
1189 (1775) yılında Murad Molla lakabıyla anılan Rumeli Kazaskeri Damadzâde Mehmed Murad Efendi tarafından yaptırılmıştır. Koleksiyonun temelini, Murad Molla'nın daha önce aynı semtte inşa ettirdiği Nakşibendî tekkesinde oluşturduğu küçük kütüphane teşkil etmiş, ardından kurucusunun dedesi Ebü'l-Hayr Damadzâde Ahmed Efendi, babası Şeyhülislâm Feyzullah Efendi ile yine aynı aileden Minkârîzâde Abdullah Efendi'nin kitaplarıyla gelişmiştir. Ancak vakfiyesi bulunamadığından kütüphanenin kuruluşunda mevcut olan kitap sayısını tesbit etmek mümkün değildir. 1893 yılına ait sayıma göre kitap mevcudu 1836 idi. Kütüphane Mehmed Murad, Mehmed Arif ve Gelibolulu Tâhir Efendi'nin koleksiyonlarının buraya vakfedilmesiyle daha da zenginleşmiştir. Bazı vakıf kütüphanelerindeki küçük koleksiyonların 1910 yılında binaları yenilenen kütüphanelere nakli sırasında Çarşamba'daki Esad Efendi ve Eski Ali Paşa civarındaki Sâliha Hatun kütüphaneleri de buraya nakledilmiştir.
Kütüphane Cumhuriyetin ilk yıllarında Hamidiye Kütüphanesi'yle Düğümlü Baba, İzmirli Mustafa Efendi, Mahmud Paşa, Mehmed Ağa, Rüstem Paşa, Servili, Sâliha Hatun, Şeyh Mehmed Murad ve Yûsuf Ağa gibi bazı medrese ve tekke kütüphanelerindeki koleksiyonların bir süre muhafazası için kullanıldığında kitap sayısı 10.825"e ulaşmıştır. Ancak 1949-1954 yıllarında Mehmed Murad, Mehmed Arif ve Gelibolulu Tâhir Efendi'nin kitaplarıyla bu koleksiyonlar Süleymaniye Kütüphane-si'ne nakledilmiş burada sadece Murad Molla'nın esas koleksiyonu bırakılmıştır. Günümüzde bu koleksiyondaki yazma kitapların sayısı 1856'dır. 1999 yılındaki depremde kütüphane binası hasar gördüğünden bu koleksiyon da Süleymaniye Kütüphanesi'ne götürülmüştür.
Murad Molla Kütüphanesi'nin iÅŸleyiÅŸi ve personel düzeni hakkında fazla bilgi yoktur. Zilkade 1194'teki (Kasım 1780) bir vakıf kaydından bu tarihte kütüphane mütevellisinin Murad Molla'nın oÄŸlu Mehmed Arif Molla Efendi olduÄŸu ve kütüphanede beÅŸ hâfız-ı kütübün görevli bulunduÄŸu anlaşılmaktadır.  Murad Molla Kütüphanesi'nin "devr-i  Hamidî" katalogları arasında basılmış bir katoloÄŸu ile yazma katalogu mevcuttur.