Cemevi - Pir Sultan Abdal Kültür Derneği
“Pir Sultan Abdal Kültür Dernekleri‟nin geçmişi 1960‟lı yılların ortalarına, kökeni de Banaz Köyü Kültür ve Turizm Derneği‟ne dayanıyor. Banazlı öğretmen Gazi Torun tarafından kurulan derneğe, kapatıldığı 12 Eylül 1980 tarihine kadar yalnızca Banazlılar üye olabiliyordu. Köy ölçeğinde kurulan bu dernek, bugün Banaz‟da şenliklerin düzenlendiği tepedeki büyük anıtın yapılmasına öncülük etti. Anıt açılışı ile birlikte 1979 yılı 1. Pir Sultan abdal şenlikleri ve 1980 yılı 2. Pir Sultan Abdal şenlikleri, Banaz Köyü Pir Sultan Abdal Kültür ve Turizm Derneğinin öncülük ettiği diğer önemli sosyal etkinliklerdir. Pir Sultan Abdal Derneği, 1990 ile 2 Temmuz 1993 tarihine kadar Ankara‟daki genel merkezi dışında İstanbul ve İzmir‟de şubeleri, Hatay‟da da bir temsilciliği bulunan üç şubeli bir dernekti” (şener, İlknur 1995: 102-103).
“Bugün itibari ile Pir Sultan Abdal Kültür Derneği‟nin Türkiye genelinde 49, İstanbul genelinde ise 10 şubesi bulunmaktadır. Kadıköy, Kartal, Maltepe, Sarıyer ve Esenler şubeleri dernek olarak, Ümraniye, Pendik, Sultanbeyli, Alibeyköy, Sarıyer ve Eyüp şubeleri tam teşekküllü cem evlerine sahip şubeler olarak faaliyetlerini sürdürmektedirler” (Aslan, 2008). Dernek, tüm şubeleri ile birlikte Alevi Bektaşi Federasyonu‟na bağlıdır.
Derneğin amacı, dernek tüzüğünün 2. Maddesinde şu şekilde açıklanmıştır. “Pir Sultan Abdal‟ın yaşamı ve felsefesi doğrultusunda sosyal, kültürel çalışmalar yapmak, başta Anadolu Alevi kültürü olmak üzere, tüm kültürleri yaşatmak. Geliştirmek ve yaymanın yanı sıra Demokrasi, Lâiklik ve insan hakları gibi değerlere sahip çıkmaktır” (Aslan, 2008).